علائم اختصاری تیرآهنها

تیرآهن بهعنوان یکی از اصلیترین مقاطع فولادی در ساختمانسازی و صنعت، نقشی حیاتی در استحکام و ایمنی سازهها دارد. انتخاب و خرید صحیح تیرآهن تنها به ابعاد یا وزن آن محدود نمیشود؛ بلکه شناخت علائم اختصاری و کدهای حکشده روی بدنه از مهمترین عواملی است که به خریداران، مهندسان و مجریان پروژه کمک میکند محصولی اصل، استاندارد و متناسب با نیاز خود انتخاب کنند.
در این مقاله، علاوه بر معرفی علائم رایج مربوط به نوع مقطع (مانند IPE و IPB) و علائم کارخانهای (مثل ESCO یا FAICO)، به بررسی کدها و نشانههای دیگر حکشده روی تیرآهنها میپردازیم تا دید کاملی نسبت به این موضوع داشته باشید.
تیرآهن چیست و چه کاربردی دارد؟
تیرآهن مقطعی فولادی است که برای تحمل و انتقال بارهای سازهای به کار میرود. این مقاطع در پروژههای ساختمانی، صنعتی، پلسازی و حتی صنایع سنگین استفاده میشوند. از میان انواع مختلف تیرآهن، سه گروه اصلی بیشترین کاربرد را دارند:
- تیرآهن IPE: تیرآهن بالیکنواخت اروپایی.
- تیرآهن INP: تیرآهن با بالهای شیبدار (قدیمیتر).
- تیرآهن IPB: تیرآهن بالپهن یا هاش، مناسب برای ستونها و باربری سنگین.
نوع IPE بیش از همه در ایران مورد استقبال و استفاده قرار گرفته است. این نوع تیرآهن توسط ذوب آهن اصفهان و سایر کارخانجات تولید میشود. برای اطلاع از قیمت و شرایط فروش آهن مشهد، اینجا کلیک کنید.
چرا شناخت علائم اختصاری تیرآهن اهمیت دارد؟
- هماهنگی با نقشههای سازهای: در نقشهها، نوع مقطع با علائم استاندارد مشخص میشود.
- تشخیص اصالت کالا: با بررسی علامت کارخانه، میتوان منبع تولید را شناسایی کرد.
- مقایسه کیفیت: هر کارخانه ویژگیهای خاص خود در وزن، ترکیب شیمیایی و دقت ابعادی دارد.
- کاهش ریسک خرید تقلبی: متأسفانه در بازار نمونههای بیکیفیت یا غیر استاندارد هم عرضه میشوند.
علائم اختصاری مربوط به نوع مقطع تیرآهن
تیرآهن IPE
- پرکاربردترین تیرآهن ساختمانی در ایران.
- بالها ضخامت یکنواخت دارند.
- مطابق استاندارد اروپا (DIN 1025).
تیرآهن INP
- بالها با فاصله گرفتن از جان، باریکتر میشوند.
- در ایران کمتر تولید میشود اما در برخی پروژهها مصرف دارد.
تیرآهن IPB (هاش - HEA/HEB)
- بالها پهن و ضخیمتر هستند.
- در ستونها و باربریهای سنگین استفاده میشود.
- HEA سبکتر و HEB سنگینتر از یکدیگر هستند.
علائم کارخانهای روی تیرآهنها
هر کارخانه فولادی در ایران و جهان برای شناسایی محصولات خود، علامت اختصاری یا مخفف نام تجاری خود را روی تیرآهن حک میکند. این علائم روی بال تیرآهن یا در برخی موارد روی پلاک بستهبندی درج میشوند.
نمونهای از علائم کارخانههای ایرانی
علامت مخصوص کارخانجات به صورت مخفف تعیین میشود. به طور مثال، علامت اختصاری مختص ذوب آهن اصفهان ESCO است. قیمت آهن اصفهان امروز در مشهد را میتوانید از طریق سایت، کانال و کارشناسان بازرگانی فرداد فولاد خراسان کسب کنید.
کدها و نشانههای حکشده روی تیرآهنها
بسیاری تصور میکنند تنها علامت کارخانه روی تیرآهن حک میشود؛ اما در واقع ممکن است اطلاعات دیگری نیز درج شود.
۱. علامت استاندارد یا نوع مقطع
معمولاً در نقشهها و اسناد فنی درج شده و به ندرت روی خود تیرآهن حک میگردد (بیشتر در بستهبندی).
2. عدد سایز مقطع
برخی کارخانهها سایز تیرآهن را هم کنار علامت حک میکنند (مثلاً YRM16). این موضوع تشخیص سریعتر سایز را برای مصرفکننده آسان میکند.
3. شماره ذوب یا Heat Number
کدی اختصاصی که برای هر ذوب فولاد و اغلب روی پلاک یا لیبل بستهبندی درج میشود، ولی در برخی تولیدات صادراتی روی خود محصول هم حک میگردد. این علامت برای رهگیری و کنترل کیفی اهمیت دارد.
4. کد خط تولید یا شماره سریال
در بعضی کارخانهها بهخصوص برای مدیریت داخلی و ردیابی محصول در سیستمهای ERP درج میشود.
استانداردها و مستندات مرتبط
در ایران تولید تیرآهن عمدتاً براساس استاندارد ملی ایران (ISIRI 1791) و همچنین استانداردهای بینالمللی مانند DIN و EN انجام میشود. بر اساس این استانداردها، حکاکی علامت کارخانه و درج اطلاعات لازم روی محصول یا بستهبندی، برای تضمین کیفیت و رهگیری الزامی است.
نکات مهم در خرید تیرآهن بر اساس علائم و کدها
- بررسی علامت حکشده روی بال تیرآهن و تطبیق آن با فاکتور فروش.
- کنترل پلاک بستهبندی برای مشاهده شماره ذوب و Heat Number.
- توجه به اینکه برخی تولیدکنندگان وزن واقعی محصولاتشان به جدول اشتال نزدیکتر است (مانند ذوبآهن اصفهان).
- خرید از منابع معتبر برای جلوگیری از دریافت محصول بدون علامت یا با علامت جعلی.
- در پروژههای حساس، دریافت گواهی کیفیت (COC) و آنالیز شیمیایی از کارخانه الزامی است.
جمعبندی
علائم اختصاری تیرآهن تنها به مقطع (IPE، INP، IPB) محدود نمیشود. هر کارخانه تولیدکننده علامت خاص خود را نیز روی محصول درج میکند و در بسیاری موارد، اعداد تکمیلی مانند سایز مقطع یا شماره ذوب هم اضافه میشوند. شناخت این علائم و کدها به خریداران کمک میکند تا اصالت و کیفیت محصول را بسنجند و انتخابی مطمئن داشته باشند. بنابراین، هنگام خرید تیرآهن همیشه علاوه بر سایز و قیمت، به علامت کارخانه، شماره ذوب و استاندارد تولید نیز توجه کنید تا ریسک خرید محصول غیراستاندارد یا تقلبی به حداقل برسد.
نظرات کاربران